Ներդնելու ենք մասնագիտական զարգացման և վարձատրության բարձրացման փոխկապակցված մեխանիզմ. Ժաննա Անդրեասյան

Արտադպրոցական կրթության ոլորտը տարիներ ի վեր բարձիթողի վիճակում է, և շատ անելիքներ ունենք: Փոփոխություններով նախատեսում ենք ներդնել ոլորտում մասնագիտական զարգացման և վարձատրության բարձրացման փոխկապակցված մեխանիզմ: Այս մասին ասել է ԿԳՄՍ նախարար Ժաննա Անդրեասյանը` փետրվարի 9-ի ԱԺ հերթական նիստում առաջին ընթերցմամբ ներկայացնելով ««Կրթության մասին» օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» օրենքի նախագիծը:

Ժաննա Անդրեասյանի ներկայացմամբ արտադպրոցական հաստատությունների ցանցը ձևավորվել է դեռևս խորհրդային ժամանակաշրջանից: Հանրապետությունում ներկայումս գործում են երաժշտական արվեստի, գեղարվեստի, մանկապատանեկան ստեղծագործության 240 դպրոց և կենտրոն, որից 50-ը Երևանում, 190-ը` մարզերում: Գործում է նաև 174 սպորտային կազմակերպություն, ոլորտներում շահառու երեխաների թիվը շուրջ 100 հազար է:

Արտադպրոցական ուսումնական հաստատությունները կրթական ծրագրերն իրականացնում են նախարարության կողմից հաստատված օրինակելի ուսումնական պլանների հիման վրա, որտեղ ներառվում է անհրաժեշտ բովանդակային տեղեկատվությունը: 5 099 ուսուցիչ դասավանդում են երաժշտական արվեստի, գեղարվեստի դպրոցներում, ստեղծագործական կենտրոններում, իսկ սպորտային կազմակերպություններում` 2 100-ից ավելի մարզիչ-մանկավարժներ: Նախարարի խոսքով տարիներ ի վեր նրանց վարձատրության չափը չի փոփոխվել, ավելին, քանի որ կազմակերպությունների զգալի մասը համայնքային է, նրանց վարձատրությունը նույն աշխատանքի դիմաց խիստ տարբերվում է համայնքից համայնք, որը ոլորտի քաղաքականության տեսանկյունից եւս մի կարևորագույն խնդիր է: «Առաջարկվող փոփոխությամբ նախատեսվում է ոլորտում աշխատող մանկավարժներին ընձեռել հնարավորություն մասնակցելու ատեստավորման, որի արդյունքում էլ կստանան հավելավճար պետական բյուջեից: Պետական բյուջեի միջոցով կխրախուսենք ոլորտի զարգացումը»,- նշել է Ժաննա Անդրեասյանը:

Որոշումները կայացվել են նախորդ տարվա վերջին և հաշվի առնելով հարցի հրատապությունը` զուգահեռաբար ենթաօրենսդրական մակարդակում են կատարվել աշխատանքներ:

Նախատեսվել է, որ փուլային սկզբունքով ատեստավորմանը կկարողանան դիմել երաժշտական արվեստի դպրոցների ուսուցիչները, ինչպես նաև մարզիչ-մանկավարժները: Առաջին փուլի մասնակցության համար ընտրվել է մի քանի ուղղություն: Արվեստի ոլորտում` դաշնամուրի, երաժշտության տեսություն առարկայի ուսուցիչներն են: Մարզիչ-մանկավարժների պարագայում` ազատ ոճի և հունահռոմեական ըմբշամարտն է, ինչպես նաև սամբո և ձյուդո մարզաձևերի մարզիչները: Առաջին փուլով ատեստավորմանը մասնակցելու հնարավորություն կունենա 2352 անձ, որոնք կազմում են շահառուների շուրջ 30 տոկոսը: Հավելավճարի մասով ընտրվել է ֆիքսված հավելավճարների սկզբունքը, որպեսզի պետական քաղաքականությունը խրախուսի համահարթ մոտեցումը:

Ըստ կարգավորումների` համապատասխան` 70 տոկոս և ավելի արդյունք ցույց տալու դեպքում կսահմանվի 3 սանդղակ. 70-79 տոկոս արդյունքի պարագայում մանկավարժները կստանան 80 600 դրամ լրավճար (հարկերը հանած` 60 000 դրամ), 80-89 տոկոս արդյունքի պարագայում` 111 500 դրամ լրավճար (հարկերը հանած` 80 000 դրամ),  90-100 տոկոս արդյունքի պարագայում` 138 300 դրամ լրավճար (հարկերը հանած` 100 000 դրամ):

Առաջարկվող փոփոխություններով մի շարք կարևոր լիազորող նորմեր եւս կներդրվեն, որոնք թույլ կտան կարգավորել ոլորտում բովանդակային չափորոշիչների հարցը, ծրագրի երաշխավորման գործընթացը, ֆինանսավորումը:

Զարուհի Բաթոյանը, նշելով, որ այս հաստատություններում աշխատանքի ընդունելիս մասնագետներին սովորաբար աշխատանքի են ներգրավում քաղաքացիաիրավական պայմանագրերով, հետաքրքրվել է, թե արդյո՞ք լրավճարները վերաբերելու են բոլորին` անկախ պայմանագրի տեսակից: Ժաննա Անդրեասյանի կարծիքով՝ պայմանագրի ձևաչափը որևէ խոչընդոտ չի կարող լինել:

Սերգեյ Բագրատյանը կարևորել է երաժշտական գործիքներով, մարզական գույքով ապահովելու, մարզաձևերի ցանկում ավանդական բռնցքամարտը ներառելու, ինչպես նաև սահմանամերձ գյուղերում ուսուցիչների տների վերանորոգման հարցերը`  նշելով, որ նշված խնդիրները չկարգավորելու դեպքում շատ դժվար կլինի իրականացնել արտադպրոցական կրթություն: Ժաննա Անդրեասյանն ի պատասխան նշել է, որ երաժշտական գործիքներով հագեցման պատական բյուջեով ծրագիր է գործում, և յուրաքանչյուր տարի դպրոցներն ու կենտրոնները համալրվում են կոնկրետ գործիքներով: Անցյալ տարի շուրջ 300 մլն դրամի մարզական գույք է տրամադրվել, իսկ հաջորդ տարի բոլոր մարզաձևերը հնարավոր կլինի ընդգրկել ատեստավորման ցանկում:

Գիտության, կրթության, մշակույթի, սփյուռքի, երիտասարդության և սպորտի հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Սիսակ Գաբրիելյանը հարակից զեկույցում տեղեկացրել է` սահմանված հավելավճարները կգործեն առնվազն 5 տարի ժամկետով: Կարևորելով ներկայացված փոփոխությունները` Սիսակ Գաբրիելյանը նշել է, որ կատարվել է ծավալուն աշխատանք:

Ելույթներում պատգամավորները բարձրացրել են ոլորտի մանկավարժների սոցիալական երաշխիքների ապահովման հարցը, որն օրենսդրական կարգավորման անհրաժեշտություն ունի, ինչպես նաև ընդգծվել է ոլորտի մասնագետների վերապատրաստման հարցը: Կարևորելով արտադպրոցական կրթական ծրագրեր իրականացնող հաստատությունների անհրաժեշտությունը` նշվել է, որ նախագիծը եւս մեկ քայլ է համակարգը կարգավորելու ուղղությամբ:

Եզրափակիչ ելույթում Սիսակ Գաբրիելյանն ընդգծել է, որ վերջին 30 տարիների ընթացքում առաջին անգամ արտադպրոցական կրթության վերաբերյալ խորհրդարանում տեղի է ունենում քննարկում:

Քվեարկությամբ նախագիծն ընդունվել է առաջին ընթերցմամբ. այն խորհրդարանը կքննարկի 24-ժամյա ռեժիմով: