ՀՀ ՄԻՊ-ն ամփոփել է մայիսի 3-ի և մայիսի 4-ի օրվա երկրորդ կեսի արագ արձագանքման այցերի և մշտադիտարկումների արդյունքները

ՀՀ մարդու իրավունքների պաշտպանի աշխատակազմն ամփոփել է մայիսի 3-ի և մայիսի 4-ի օրվա երկրորդ կեսին իրականացված արագ արձագանքման այցերի և մշտադիտարկումների արդյունքները։

Ինչպես տեղեկացրին ՀՀ մարդու իրավունքների պաշտպանի աշխատակազմից, Պաշտպանի աշխատակազմի արագ արձագանքման խմբերն մայիսի 4-ին այցելել են թվով 4 ոստիկանության բաժիններ՝ խորհրդատվություն և իրավունքների իրացման աջակցություն ցուցաբերելով ավելի քան 32 անձանց։

«Այցերի արդյունքում արձանագրվել են մի շարք խախտումներ, մասնավորապես.

Արձանագրվել են ոստիկանության ծառայողների կողմից անձի հիմնարար իրավունքների խախտմամբ, ընդհուպ անձնական բջջային հեռախոս մուտք գործելով ստիպողաբար նույնականացման դեպքեր։
Մասնավորապես՝ Ոստիկանության Նոր Նորքի բաժնում նախ քաղաքացուն իր կամքին հակառակ տեխնիկական սարքերով փորձել են նույնականացնել, այնուհետև այդ նույն նպատակով քաղաքացու անձնական բջջային հեռախոսով մուտք են գործել վերջինիս վայբեր անձնական հաշիվ, իմացել նրա անունը, այնուհետև նույն հեռախոսով, ֆեյսբուք սոցիալական ցանց իր էջով պարզել վերջինիս անունը, ազգանունը և նման ապօրինի եղանակով նույնականացրել անձին, հասանելիություն ստացել անձնական տվյալների:

Պաշտպանը հատուկ զգուշացնում է Ոստիկանությանը, որ պետք է բացառել նման ակնհայտ ապօրինի գործողությունները, դրանք անթույլատրելի են, կոպտորեն խախտում են քաղաքացիների հիմնարար իրավունքները։

Այդ իրավունքները գերակա են ոստիկանության ծառայողների առջև դրված ծառայողական խնդիրների կատարման նկատմամբ և ոստիկանության ծառայողը պետք է ձեռնպահ մնա այդ իրավունքների ակնհայտ խախտումներ թույլ տալուց։

Կրկին արձանագրվել են անհամաչափ ֆիզիկական ուժի կիրառման դեպքեր։ Մասնավորապես, Ոստիկանության Նոր Նորքի բաժին բերված անձանց հետ տեղի ունեցած առանձնազրույցների ընթացքում արձանագրվել է, որ Ոստկանության ծառայողները բերման ենթարկելիս անձի նկատմամբ կիրառել են բռնություն՝ 5-10 ոստիկաններ հարվածելով, հայհոյելով, հրմշտելով, գետնին գցելով, քարշ տալով վարչական ձերբակալման ենթարկված անձին նստեցրել են ոստիկանական մեքենան:
Բացի դա, զանգվածային լրատվության միջոցների մշտադիտարկումների արդյունքում արձանագրվել են նաև ոստիկանների կողմից քաղաքացիներին բերման ենթարկելիս հայհոյանքի, անհարկի հրմշտելու, ոստիկանության ծառայողի կարգավիճակից չբխող տոնայնության ու ոճի «խոսակցությունների» դեպքեր։ Պաշտպանը ևս մեկ անգամ պահանջում է ոստիկանության ծառայողներին դրսևորել իրավաչափ վարքագիծ և ծառայողին պատշաճող հաղորդակցության ոճ։ Պաշտպանը հետևողական է լինելու արձանագրված յուրաքանչյուր խախտման մասով մանրամասն քննություն իրականացնելու հարցում։

Պաշտպանի կողմից իրականացված ԶԼՄ և սոցիալական ցանցերի մշտադիտարկումն արձանագրել է ոստիկանության ծառայողների նկատմամբ անհանդուրժողական ու վիրավորական վարքագծի դրսևորումներ։
Որոշ ԶԼՄ-ներ շարունակում են չհեռացնել իրենց հրապարակած նյութերի ներքո ծավալվող վիրավորական ու ծայրահեղ անընդունելի բառապաշարով կատարվող մեկնաբանությունները։
Արձանագրվել են ոստիկանի պահանջը կատարելուց հետո բերման ենթարկելու դեպքեր։ Առանձնազրույցների ընթացքում անձինք պնդել են, որ բերման են ենթարկվել անհիմն՝ պարզաբանելով, որ ոստիկանության ծառայողները պահանջել են դուրս գալ փողոցից, քաղաքացիները դուրս են եկել, քայլել են մայթով: Պահանջը կատարելուց հետո 5 րոպե անց սկսել են իրենց ենթարկել վարչական ձերբակալման:
Արագ արձագանքման խմբերն արձանագրվել են նաև բողոքի ակցիաների գործողություններին անմիջականորեն չմասնակցող անձանց բերման ենթարկելու դեպքեր։ Մասնավորապես՝ այսօր Հանրապետության հրապարակում ակցիայի իրականացման շրջանակում բերման են ենթարկվել նաև անձինք, ովքեր գտնվել են հարևանությամբ և օրինակ հաղորդակցվել են ԶԼՄ-ների ներկայացուցիչների հետ։ Վերջիններս Պաշտպանի ներկայացուցիչների հետ ունեցած առանձնազրույցների շրջանակում հայտնել են նաև, որ տեղում ոստիկանության գործողությունները համակարգող փոխգնդապետի ցուցումով են բերման ենթարկվել, և լսել են ռադիոկապով տրված ցուցումն իրենց բերման ենթարկելու մասին։
Նշվածի վերաբերյալ, Պաշտպանը կրկին արձանագրում է, որ որևէ պարագայում չի կարող իրավաչափ համարվել անձին բերման ենթարկելը ոստիկանության պահանջը չկատարելու հիմքով այն դեպքում, երբ վերջինիս ոչ միայն պահանջ չի ներկայացվել, այլ անձն ընդհանրապես կատարվող գործողություններին մասնակից չի հանդիսացել։

Անձի ազատության նման սահմանափակումն օրինական չէ»,- ասվում է հաղորդագրության մեջ։