Կուզեի, որ թիվն ավելի մեծ լիներ. Արդարադատության նախարարը՝ ԳՐԵԿՈ-ի զեկույցի մասին

Արդարադատության նախարար Կարեն Անդրեասյանը լրագրողների հետ ճեպազրույցում անդրադարձել է Եվրոպայի խորհրդի հակակոռուպցիոն մարմնի՝ Կոռուպցիայի դեմ պետությունների խմբի (ԳՐԵԿՈ) հրապարակած նոր զեկույցին, որը գնահատում է Հայաստանի առաջընթացը «խորհրդարանի անդամների, դատավորների և դատախազների շրջանում կոռուպցիայի կանխարգելման» և մասնավորապես՝ ԳՐԵԿՈ-ի 2016 թ. գնահատման զեկույցում տեղ գտած 18 հանձնարարականների կամ առաջարկությունների կատարման հարցում:

Արդարադատության նախարարն ասել է, թե ինքն էլ կուզենար, որ զեկույցում գոհացուցիչ գնահատվեր ոչ թե 7, այլ՝ ավելի մեծ թվով «ոչ պարտադիր ռեկոմենդացիաների» կատարումը Հայաստանի Հանրապետության կողմից: Միաժամանակ, Կարեն Անդրեասյանը վստահություն է հայտնել, որ Հայաստանը, աշխատելով Եվրոպայի խորհրդի գործընկերների հետ, աստիճանաբար առաջընթաց կգրանցի մնացած 11 կետերի կատարման հարցում:

«Մենք հարգում ենք Եվրոպայի խորհրդի բոլոր կառույցներին և մեր բոլոր միջազգային գործընկերներին: Բնականաբար, կուզեի, որ թիվը ավելի մեծ լիներ: Ես ինքս էլ մտահոգված եմ: Իմիջիայլոց, սա միայն դատարաններին չի վերաբերում: Դուք գիտեք, որ Արդարադատության նախարարությունը պատասխանատու է, ընդհանրապես, ամբողջ հակակոռուպցիոն ռազմավարության իրագործման համար, և մենք նաև այսօր աշխատում ենք հակակոռուպցիոն կոմիտե, հակակոռուպցիոն դատարան ստեղծելու ուղղությամբ, մենք ենք աջակցում կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովին և մենք մեր խնդիրները շատ լավ գիտենք: Սա չի նշանակում, որ քաղաքական կամք չկա, որպեսզի դրանք իրագործվեն: Ժամանակ է պետք, և ես վստահ եմ, որ Եվրոպայի խորհրդի մեր գործընկերների հետ աշխատելով՝ աստիճանաբար, այդ՝  դեռ չիրագործված 11 կետերից կունենանք դրական արդյունքներ: Բայց ես դա ոչ թե ասում եմ մեր բոլոր կառույցների անունից, այլ ասում եմ, որ մենք, որպես նախարարություն, պատրաստ ենք շարունակել այդ աշխատանքները», - մեկնաբանեց արդարադատության նախարարը:

Անդրադառնալով մի խումբ դատավորների այն հայտարարություններին, որ Արդարադատության նախարարությունը կարգապահական վարույթներով խոչընդոտում է իրենց անկախությանը, ինչպես նաև՝ ԳՐԵԿՈ-ի միջանկյալ զեկույցում տեղ գտած այն գնահատականին, որ Արդարադատության նախարարի միջամտությունը համատեղելի չէ դատական անկախության հետ, նախարար Կարեն Անդրեասյանը պատասխանեց, որ գործող օրենսդրությունը թույլ է տալիս նախարարությանը կարգապահական վարույթներ, բայց որպեսզի դատավորները անհանգստություն կամ դժգոհություն չունենան, որ գործադիր իշխանությունը միջամտում է իրենց անկախությանը: Այդ նպատակով կառավարող քաղաքական թիմը օրենսդրական փոփոխություն է նախաձեռնել: Օրենսդրական փոփոխության էությունն, ըստ նախարարի, այն է, որ քաղաքացիները կարողանան իրենց բողոքներն ուղղել անմիջապես Բարձրագույն դատական խորհրդին: Սակայն, Հանրապետության նախագահը չի ստորագրել նոր օրենքը, և այն ուղարկվել է Սահմանադրական դատարան:

«Մենք հիմա սպասում ենք Սահմանադրական դատարանի որոշմանը, և հենց մեր թիմն է ամեն ինչ արել, որպեսզի դատավորները անհանգստություն չունենան, որ գործադիր իշխանությունը միջամտում է՝ քաղաքացիներն ուղիղ գնան Բարձրագույն դատական խորհուրդ: Եկեք սպասենք, տեսնենք՝ ինչ կորոշի Սահմանադրական դատարանը, և եթե Սահմանադրական դատարանը որոշի, որ պետք է հին ձևով աշխատել, այսինքն՝ նախարարությունը պետք է անի այդ բողոքները, ուրեմն, կարծում եմ, դատավորների անհանգստությունը սին է, անհիմն է, և ես էլ իրենց երաշխավորում եմ, որ որևէ դեպքում, բացի կոնկրետ օրենքի խախտումը, մենք այլ հանգամանքներ չենք դիտարկում: Դա անում են մասնագետները և անում են շատ օբյեկտիվ», - ասաց Արդարադատության նախարարը:

Կարեն Անդրեասյանի խոսքով՝ իրենց կողմից նախաձեռնություն է եղել, որ քաղաքացիներն ուղիղ դիմեն իրենց բողոքը ԲԴԽ-ին՝ այն դատավորների վերաբերյալ, որոնք խախտումներ են անում. «Բայց ինչքան էլ մենք հարգում ենք ԳՐԵԿՈ-ի ոչ պարտադիր ռեկոմենդացիաներն, այնուամենայնիվ, չենք կարող դաշտը թողնել լրիվ անհետևողական, առանց որևէ արձագանքի, այսինքն՝ թողնենք, որ դատավորները կոպտորեն օրենք խախտեն, և ընդամենը մեկ մարմին՝ դատավորների էթիկայի հանձնաժողովը, կարողանա արձագանքել»:

Ըստ նախարարի՝ կորպորատիվ շահերից դուրս որևէ մարմին նույնպես պետք է կարողանա այդ խնդրին լուծում տալ և աջակցել:

Նշված համատեքստում Անդրեասյանը նաև հավելեց՝ հնարավորության դեպքում կբացատրի ԳՐԵԿՈ-ի գործընկերներին, որ նախարարությունը չի որոշում՝ ո՞ր դատավորը ենթարկվի պատասխանատվության, ո՞րը՝ ոչ:

«Մենք ընդամենը, որպես կողմ, միջնորդություն ենք ներկայացնում, և որոշումը կայացնում է այնպիսի հարգարժան կառույց, ինչպիսին Բարձրագույն դատական խորհուրդն է», - պարզաբանեց նախարարը:

ԳՐԵԿՈ-ի՝ սեպտեմբերի 30-ին Հայաստանի վերաբերյալ հրապարակված նոր՝ Համապատասխանության միջանկյալ զեկույցի եզրակացության մեջ նշվում էր, որ Հայաստանի կողմից «սահմանափակ քայլեր» են արվել Գնահատման չորրորդ փուլի զեկույցում ներկայացված հանձնարարականների կատարման ուղղությամբ: Ըստ եզրակացության՝ չորրորդ փուլի զեկույցի 18 հանձնարարականներից 7-ի կատարումը ԳՐԵԿՈ-ն գոհացուցիչ է գնահատում:

Կոռուպցիայի դեմ պետությունների խումբը (GRECO) Եվրոպայի խորհրդի մարմին է, որի նպատակն է բարելավել կոռուպցիայի դեմ իր անդամների կարողությունները՝ վերահսկելով նրանց համապատասխանությունը հակակոռուպցիոն չափանիշներին: Այն օգնում է պետություններին բացահայտել հակակոռուպցիոն քաղաքականության ազգային թերությունները՝ իրականացնելով անհրաժեշտ օրենսդրական, ինստիտուցիոնալ և գործնական բարեփոխումներ: Ներկայում ԳՐԵԿՈ-ին անդամակցում է Եվրոպայի խորհրդի 47 անդամ պետություն, ինչպես նաև Բելառուսը, Ղազախստանը և Ամերիկայի Միացյալ Նահանգները: