Հայաստանում մեկնարկեց դատավորների նկատմամբ հանրային վստահության բարձրացմանը միտված շվեդական ծրագիրը

 Հայաստանում մեկնարկեց Շվեդիայի կառավարության կողմից ֆինանսավորվող «Հայաստանի դատավորների կարողությունների զարգացում՝ դատական համակարգի նկատմամբ նոր ակնկալիքներին համապատասխանելու և հանրային վստահությունն ամրապնդելու նպատակով երկկողմանի համագործակցության ծրագիրը: Ինչպես տեղեկացնում է «Արմենպրես»-ը, ծրագիրը իրականացվում է  Շվեդիայի ազգային դատարանների ադմինիստրացիայի, ՀՀ Արդարադատության ակադեմիայի և Բարձրագույն դատական խորհրդի հետ համատեղ, որը նպատակ ունի ամրապնդել հայ դատավորների կարողությունները և բարձրացնել դատական համակարգի նկատմամբ հանրային վստահությունը:

Ծրագրի մեկնարկին նվիրված միջոցառմանը Բարձրագույն դատական խորհրդի նախագահի պաշտոնակատար Գագիկ Ջհանգիրյանն իր ելույթում վստահեցրեց, որ Հայաստանի և Շվեդիայի դատական համակարգերի միջև փոխգործակցությունը ու փորձի փոխանակումն արդյունավետ ազդեցություն կունենան Հայաստանի և Շվեդիայի  իրավական համակարգերի կատարելագործման ու զարգացման գործում:

«Այս ծրագիրը առանցքային նշանակություն ունի  հատկապես մեզ համար, քանի որ նպաստելու է հանրային վստահության բարձրացմանը, էթիկայի, հակակոռուպցիոն և ներառական հարցերի շուրջ դատավորների գիտելիքների խորացմանն ու ամրապնդմանը, ինչպես նաև լրատվամիջոցների հետ ինտենսիվ հաղորդակցության հմտությունների զարգացմանը: Ի վերջո, այն բերելու է դատավորների վարքագծի շարունակական բարձրացմանը: Գաղտնիք չէ, որ այսօր դատական իշխանության առջև ծառացած մի շարք խնդիրներ կան, և դրանք հաղթահարելու ուղղությամբ ԲԴԽ-ն բավականին մեծ ջանքեր է գործադրում»,- ասաց Ջհանգիրյանը:

ԲԴԽ նախագահի պաշտոնակատարի խոսքով՝ դատարաններն այսօր աշխատում են գերծանրաբեռնված, սակայն  դրան զուգահեռ միակողմանի և թերի տեղեկատվության հետևանքով ստվերվում է այն ահռելի ու ծանր պատասխանատու աշխատանքը, որն այսօր կատարում են դատարանները և դատավորները, որի հետևանքով տուժում են բարեխիղճ աշխատանքը և վարկանիշը:

«Մեզ համար կենսական նշանակություն ունի դատավորի խոսքը հասարակության լայն շերտերին հասցնելու հնարավորության կատարելագործումը: Այն մեզ համար առաջնահերթություն է: Թվարկածս և մի շարք այլ մասնագիտական ու ոլորտային խնդիրների լուծման արդյունավետ եղանակներից մեկը համարում ենք միջազգային երկկողմ և բազմակողմ համագործակցությունը, տվյալ դեպքում՝ Շվեդիայի ազգային դատարանների հետ համատեղ իրագործվող այս ծրագիրը»,- եզրափակեց Ջհանգիրյանը:  

Արդարադատության նախարարի տեղակալ Գրիգոր Մինասյանի խոսքով՝ Կառավարությունը այսօր բազմաթիվ ջանքեր է գործադրում դատավորների քանակն ավելացնելու, նրանց աշխատավարձը բարձրացնելու ուղղությամբ:

«Մեր բարեփոխումների ողջ ընթացքում պետք է շատ զգուշորեն գործենք, որպեսզի ոչ մի փոփոխություն հանկարծ չընկալվի որպես միջամտություն կամ ներգործություն դատական համակարգի աշխատանքին»,- ասաց Մինասյանը:

Հայաստանի Հանրապետությունում Շվեդիայի Թագավորության արտակարգ և լիազոր դեսպան Պատրիկ Սվենսոնը նշեց, որ Շվեդիայի կառավարության քաղաքականության մի մասն է կազմում մարդու իրավունքների և օրենքի գերակայության հաստատումը:

«Սա համատեղ հայ-շվեդական համագործակցությունն է, որը նպատակ ունի ավելացնել հանրային վստահությունը դատարանների նկատմամբ, կենտրոնում ունենալով դատավարական արհեստը: Այսպիսով, ԲԴԽ-ն Շվեդիայի ազգային դատարանների ադմինիստրացիայի հետ համատեղ իրականացնում է այս ծրագիրը: Իհարկե, ժողովրդավարական հիմնական իրավունքներն իրականացվում են, ապահովվում է օրենքի գերակայության նկատմամբ հարգանքը: Դրանք նաև պետք է համապատասխանեն մասնագիտական և բարեվարքության բարձր ցուցանիշներին և դատական նիստերի դահլիճում, և դրանից դուրս»,-ասաց Սվենսոնը:

Ծրագրի առաջին փուլը ընդգրկում է վերապատրաստումներ և քաղաքականության մշակում: Այն կիրագործվի 2022 թվականի ապրիլից մինչև  2023 թվականի դեկտեմբեր: Ծրագիրը կարող է երկարաձգվել երկրորդ փուլի համար՝ 2024 թվականի հունվարից 2025 թվականի դեկտեմբեր: Ծրագիրը ֆինանսավորվում է Շվեդիայի կառավարության կողմից։

Ծրագրի հիմնական ուղղություններն են՝ դատավորների շրջանում էթիկայի, կոռուպցիայի դեմ պայքարի և բարեվարքության վերաբերյալ իրազեկվածության բարձրացումը, կողմերի և այլոց հետ դատավորների հաղորդակցության կարողությունների զարգացումը նրանց կարիքներին և հիմնավոր ակնկալիքներին համապատասխան, ԶԼՄ-ների հետ պրոակտիվ հաղորդակցության համար դատավորների իրազեկվածության բարձրացումը և կարողությունների զարգացումը, ԶԼՄ-ների հետ դատավորների հաղորդակցության վերաբերյալ իրավական շրջանակի բարելավումը: