Թրամփի պահանջները ձևավորում են ՆԱՏՕ-ի գագաթնաժողովի օրակարգը

2025 թ. ՆԱՏՕ-ի գագաթնաժողովը Հաագայում կանցկացվի կարճատև ձևաչափով՝ կենտրոնանալով պաշտպանական ծախսերը ՀՆԱ-ի 5 տոկոսի հասցնելու հարցի շուրջ, ինչը հանդիսանում է նախագահ Դոնալդ Թրամփի գլխավոր պահանջը։

Վաղը, հունիսի 24-ին, Հաագայում կմեկնարկի ՆԱՏՕ-ի գագաթնաժողովը, որի օրակարգը ձևավորվել է ԱՄՆ նախագահի դիրքորոշման շուրջ։

Որպես հիմնական առաջնահերթություն՝ Վաշինգտոնը դաշնակիցներից պահանջում է մեծացնել պաշտպանական ծախսերը՝ ՀՆԱ-ի 5%-ի մակարդակով։

2025 թ. գագաթնաժողովը հատուկ հարմարեցվել է Թրամփի նախընտրություններին։ Ինչպես պաշտոնապես հաստատել են Հոլանդիայի վարչապետ Դիկ Սխուֆը և ՆԱՏՕ-ում ԱՄՆ դեսպան Մեթյու Ուիթաքերը, Թրամփը մասնակցելու է գագաթնաժողովին։

Կարճատև գագաթնաժողով՝ միայն 24 ժամ, ընդամենը մեկ լիագումար նիստ

Տիպիկ ՆԱՏՕ գագաթնաժողովների երկօրյա նիստերի փոխարեն այս անգամ օրակարգը կրճատվել է՝ կարճատև գագաթնաժողովի ձևաչափով, որի շրջանակում անցկացվելու է միայն 3.5 ժամ տևողությամբ լիագումար նիստ։

Նպատակը՝ խուսափել միջանձնային բախումներից ու «վաղաժամ հեռացումից», ինչպես եղավ Գ7 գագաթնաժողովի ժամանակ Կանադայում։

Թրամփի գլխավոր պահանջը՝ 5% ՀՆԱ՝ պաշտպանության վրա

Թրամփը ՆԱՏՕ-ի անդամ երկրներից պահանջում է, որ նրանք մինչև 2032–2035թթ. իրենց ՀՆԱ-ի առնվազն 5%-ը հատկացնեն պաշտպանությանն ու անվտանգությանը։

Բաշխումը՝

3.5%՝ բանակի և սպառազինության ծախսերի համար

1.5%՝ ենթակառուցվածքների, կիբեռանվտանգության և համատեղ կարողությունների համար

ՆԱՏՕ-ի բոլոր 32 անդամները սկզբունքորեն համաձայնել են հայտարարությանը, որը հաստատվելու է Հաագայի գագաթնաժողովում։ Այնուամենայնիվ՝ դա պարտադիր բնույթ չի կրի։ Խոսքը «նպատակային հանձնառության» մասին է։

Իսպանիան արդեն իսկ հրաժարվել է 5%-ից, ընտրելով սեփական շեմը՝ մոտ 2.1%։ Գագաթնաժողովի փաստաթղթում ձևակերպումը մեղմացվել է՝ «զինակից երկրները հանձնառություն են ստանձնում»։

Եզրափակիչ հայտարարության մեջ Ռուսաստանի և Ուկրաինայի մասին հիշատակում չի նախատեսվում

Գագաթնաժողովում ընդունվելու է պարզեցված հայտարարություն՝ հանուն միասնության ներքին տարաձայնություններից խուսափելու համար։ Եվրոպացի դիվանագետներն ընդունում են՝ սա արվել է միասնության պատրանքը պահպանելու համար։

Իրանի թեման ստվերում է ՆԱՏՕ-ի

ՆԱՏՕ-ի գագաթնաժողովը տեղի է ունենում այն օրերին, երբ ԱՄՆ-ը ռմբակոծել է Իրանի միջուկային օբյեկտները, ինչը լրջագույն լարում է ստեղծել տարածաշրջանում։

Եվրոպացի առաջնորդները փորձում են խուսափել այդ թեմայից, որպեսզի գագաթնաժողովը չդառնա նոր ճգնաժամի հարթակ։

Օպերացիա «Նարնջագույն վահան»՝ Հաագայի խիստ պաշտպանություն

Նիդեռլանդները սկսել է աննախադեպ անվտանգության օպերացիա՝ «Orange Shield», որը ներառում է՝

27,000 ոստիկան

10,000 զինծառայող

ՀՕՊ համակարգեր, օդային վերահսկողություն, սուզանավային ու ցամաքային դիտարկումներ

Պաշտպանված երթուղի Սխիպհոլ օդանավակայանից մինչև Հաագա