Դրոնների «խելացի տեսողությունը» կկատարելագործվի Ռուսաստանից եւ Հայաստանից գիտնականների շնորհիվ

Արբանյակները եւ անօդաչու թռչող սարքերն ինքնավար եւ էժան «խելացի տեսողությամբ» հագեցնել թույլ կտա Սամարայի ակադեմիկոս Ս. Պ. Կորոլյովի անվան Ազգային հետազոտական ​​համալսարանի գիտնականների եւ Հայաստանից նրանց գործընկերների մշակումը: Իրենց ստեղծած ծրագրային համալիրը, գիտնականների խոսքով, լրջորեն կպարզեցնի հիպերսպեկտրալ տեխնոլոգիաների զանգվածային ներդրումը, հայտնում է «ՌԻԱ Նովոստի»-ն` վկայակոչելով բուհի մամուլի ծառայությունը:

Սպեկտրոմետրերը սարքեր են, որոնք նյութի կազմի վերաբերյալ տվյալներ են տրամադրում էլեկտրամագնիսական ալիքների` բազմաթիվ առանձին ալիքների բաժանման հաշվին: Եթե ​​սովորական տեսախցիկում ընդամենը երեք այդպիսի ալիք կա, ապա ժամանակակից սարքերը` հիպերպեկտոմետրերը, ունակ են տեղեկատվություն տրամադրել 100 կամ ավել սպեկտրալ ալիքներից: Գիտնականները հայտնել են, որ թվային հիպերպեկտորային պատկերները «հիպերկուբեր» են կոչվում:

Հիպերկուբերի ձայնագրած պատկերների ճանաչման համար այսօր օգտագործվում են նեյրոնային ցանցերը, որոնք պատկերները համեմատում են նմուշների զանգվածից տվյալների հետ: Նման էտալոնային զանգվածների պահպանումն ու մշակումը մեծ ռեսուրսներ է պահանջում, ընդ որում, ինչպես պարզաբանել են գիտնականները, տարբեր տեսակի օբյեկտներով հիպերկուբերի վերլուծության համար ամեն անգամ հարկավոր է առանցքային հատկանություն ընտրել:

Սամարայի համալսարանի գիտնականների թիմի եւ հայ գործընկերների կողմից համատեղ մշակված նոր ալգորիթմը կօգնի հաղթահարել այդ դժվարությունները եւ կտրուկ մեծացնել «խելացի տեսողության» աշխատանքի արագությունը: Նրանց խոսքով` ալգորիթմը թույլ է տալիս հիպերպեկտիվ նմուշների զանգվածը փոխարինել դրոնների կամ արբանյակի ընթացիկ առաջադրանքին համապատասխան նախապես ստուգված հատկությունների խմբով:

«Մեր մոտեցումը թույլ է տալիս մի պարամետրի կառավարմամբ օպտիմալ ֆիլտր ընտրել ամբողջ պատկերի մշակման համար: Այս հիմքի վրա մենք ինքնուսուցվող ալգորիթմ ենք մշակում, որն ունակ է որոշել ցանկալի օբյեկտների տեղեկատվական առանձնահատկությունները հիպերկուբերում`  առանց ձեռքի տակ գտնվող նմուշների հավաքման: Մեր լուծումը թույլ կտա մեզ շարժական հիպերսպեկտրաչափեր ստեղծել, որոնք կճանաչեն անհրաժեշտ օբյեկտները հենց թռիչքի ժամանակ»,- պատմել է ծրագրի ղեկավար, Սամարայի համալսարանի տեխնիկական կիբեռնետիկայի ամբիոնի վարիչ, պրոֆեսոր Ալեքսանդր Կուպրիյանովը:

Այսօր նանոարբանյակների եւ թեթեւ դրոնների վրա հիպերսպեկտորային «տեսողության» օգտագործումը տնտեսապես ձեռնտոի չէ, քանի որ դրա համար մեծ քանակությամբ հավաքագրված տվյալների պահպանում է անհրաժեշտ: Էլ ավելի դժվար է  դաշտային պայմաններում այդ տվյալները փոխանցել սերվերին նեյրոցանցի կողմից մշակման համար. դրա համար զգալի ժամանակ եւ կապի լայն ալիք է անհրաժեշտ: Նոր ալգորիթմի ներդրմամբ, վստահ են գիտնականները, հիպերպեկտորային «տեսողությունը» կկարողանա աշխատել ինքնավար ռեժիմում:

Նախագիծը դրամաշնորհային աջակցություն է ստացել Հայաստանի Հանրապետության կրթության, գիտության, մշակույթի եւ սպորտի նախարարության նախարարության Հիմնարար հետազոտությունների հիմնադրամի եւ Գիտության կոմիտեի կողմից (20-51-05008): Հետազոտություններն իրականացվել է Ռուս-հայկական համալսարանի (Երեւան) մասնագետների հետ համատեղ: